Δευτέρα 22 Ιουνίου 2009

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η ΣΤ 1 τάξη του 52ου δημοτικού σχολείου Ηρακλείου ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2009, κατά το σχολικό έτος 2008-2009, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα Πολιτιστικών θεμάτων και σε συνεργασία με το Δήμο Ηρακλείου.
Το θέμα του προγράμματος είναι:
«Ξεκινώντας απ’ το Ηράκλειο, καταλήγοντας στο Τολέδο»
Η διάρκεια του προγράμματος ήταν έξι μήνες και διεξαγόταν κατά τις ώρες της Ευέλικτης Ζώνης και υπεύθυνη του προγράμματος ήταν η δασκάλα της τάξης Αλεξάκη Βαρβάρα.
Τα κριτήρια επιλογής του προγράμματος και του θέματος ήταν:
  • Η ηλικία των μαθητών
  • Το ενδιαφέρον των μαθητών για το Δομήνικο Θεοτοκόπουλο
  • Η δυνατότητα σύνδεσης του θέματος με τα υπόλοιπα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος
  • Η δυνατότητα προσέγγισης στη ζωγραφική
  • Το ενδιαφέρον και επιθυμία της δασκάλας να ασχοληθεί με το θέμα αυτό
  • Η «ταυτότητα» του Ηρακλειώτη που έχουμε μας ωθεί να μαθαίνουμε όσο περισσότερα μπορούμε για τον τόπο μας



                   ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ
Σκοπός του προγράμματος είναι να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με την τέχνη της ζωγραφικής και ειδικότερα με αυτήν της βυζαντινής τέχνης της Κρητικής σχολής, της αναγεννησιακής τέχνης και του μανιερισμού.
Στόχοι του προγράμματος:
  • Να μάθουμε για τη ζωή και το έργο του μεγάλου Κρητικού ζωγράφου
  • Να αναγνωρίζουμε τα έργα του ανάμεσα σε άλλα
  • Να ξεχωρίζουμε τα διάφορα στυλ ζωγραφικής
  • Να γνωρίσουμε και άλλους ζωγράφους μέσα απ’ τα έργα τους




                            ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ




  • Διαβάσαμε το βιβλίο: « Πατέρα Γκρέκο», ένα ιστορικό μυθιστόρημα που αναφέρεται στη ζωή  του ΓΚΡΕΚΟ, του Μπάμπη Πλαϊτάκη.
  • Κατεβάσαμε από το διαδίκτυο πίνακες του Ελ Γκρέκο.
  • Είδαμε την ταινία που έχει γυριστεί για τον Ελ Γκρέκο.
  • Επισκεφτήκαμε το Ιστορικό Μουσείο να δούμε τους αυθεντικούς πίνακες του Ελ Γκρέκο.
  • Προσπαθήσαμε να ζωγραφίσουμε σαν τον Ελ Γκρέκο.
  • Ψάξαμε σε λογοτεχνικά κείμενα, βιβλία να βρούμε τι έχει γραφτεί για το μεγάλο αυτό Ζωγράφο.
  • Παίξαμε το θεατρικό έργο «Ταξιδεύοντας με τον Γκρέκο» των Γιαλουράκη και Ηλιόπουλου, διασκευασμένο που βασίζεται στη ζωή του Γκρέκο, σε συνεργασία με το Στ΄2. 




                          ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • «Πατέρα Γκρέκο» Μπάμπης Πλαϊτάκης
  • «Ο Γκρέκο και το εργαστήριό του» Ίδρυμα Γουλανδρή, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
  • «Ο Γκρέκο με τα μάτια των παιδιών» Γιαλουράκη Σοφία- Ηλιόπουλος Βαγγέλης
  • «Το κουτί της Τέχνης» Γιαλουράκη Σοφία
  • «Ταξιδεύοντας Ισπανία» Νίκος Καζαντζάκης
  • «Ελ Γκρέκο, ο Έλληνας» Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα
  • http://www.webgalleryofart/


     Η ΟΜΑΔΑ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΕ






Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

η ζωή του ελ γκρέκο

...Η Κρήτη του έδωσε ζωή και τέχνη,
πατρίδα ωραία βρήκε στο Τολέδο,
εκεί που μετά το θάνατό του,
κατάκτησε την αιωνιότητα.
Με τους στίχους αυτούς τελειώνει το ποίημα που σύνθεσε για τον τάφο του Γκρέκο στο Τολέδο, φίλος και θαυμαστής Ισπανός καλόγερος Παραβιθίνο. Οι στίχοι αυτοί εκτός από την εκτίμηση του ποιητή για το μεγάλο ζωγράφο, συνοψίζουν τη ζωή του ανάμεσα στους δύο πόλους: Κρήτη – Ισπανία. Την Κρήτη, όπου γεννήθηκε μαθήτευσε και εργάστηκε και την Ισπανία, όπου ωρίμασε και δημιούργησε. Μοιράζονται δηλαδή ακριβοδίκαια τους χώρους και τους πολιτισμούς που σημάδεψαν τη δημιουργία του μεγάλου ζωγράφου.



Όλα αυτά υποδηλώνουν ίσως ακόμα πιο έντονα την πνευματική κληρονομιά της βυζαντινής τέχνης, την οποία πήρε μαζί του ο Θεοτοκόπουλος όταν έφυγε το 1567, ζωγράφος πια από το Χάνδακα για τη Βενετία και αργότερα για το Τολέδο.
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος γεννήθηκε το 1541 στο χωριό Φόδελε έξω απ’ το Ηράκλειο, το οποίο ονομαζόταν τότε Χάνδακας και ήταν η πρωτεύουσα της τότε ενετικής Κρήτης.
Ο πατέρας του ήταν εφοριακός υπάλληλος, όπως και ο κατά δέκα χρόνια μεγαλύτερός του αδερφός Μανούσος, εκτελωνιστής στην υπηρεσία της ενετικής δημοκρατίας. Πολύ πιθανόν άνηκε η οικογένεια αυτή στη μικρή καθολική ενορία, όπως ίσως υποδεικνύει και το όνομά του. Δομένικος είναι η καθολική ονομασία, που αντίστοιχα στην Ορθοδοξία ονομάζεται Κυριάκος.


Είναι αλήθεια πως το έργο που άφησε ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος στη θετή του πατρίδα την Ισπανία εκτιμάται κυρίως στο πλαίσιο της δυτικής ζωγραφικής, ενώ συνήθως παραγνωρίζεται η πρώτη περίοδος της δημιουργίας του. Ωστόσο ο Θεοτοκόπουλος με επιμονή συντήρησε τις ελληνικές του ρίζες, όπως άλλωστε αποδεικνύει και η ελληνική υπογραφή του στα έργα του και η επωνυμία Domenico Greco που σημαίνει «Δομήνικος ο Έλληνας» που ο ίδιος υιοθέτησε.
Ο Θεοτοκόπουλος υπογράφει τους πίνακές του πάντοτε στα ελληνικά και τις περισσότερες φορές ολογράφως: «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος Κρης» , στη συνέχεια εγκαταλείπει σχεδόν οριστικά την αναφορά του στην ιδιαίτερή του πατρίδα. Ποτέ στη ζωή του δεν υπογράφει πίνακες με το καλλιτεχνικό του όνομα Domenico Greco, ενώ αντίθετα χρησιμοποιεί μερικές φορές το: ΧΕΙΡ ΔΟΜΗΝΙΚΟΥ , που χρησιμοποιούσε παλαιότερα στην Κρήτη και στην Ιταλία.


Στην Κρήτη σπούδασε ζωγραφική, κλασικά γράμματα, αρχαία ελληνικά και λατινικά. Στο Χάνδακα, μια πόλη πλούσια σε καλλιτεχνικά ερεθίσματα, ο Γκρέκο εξοικειώθηκε από νωρίς με έργα Ιταλών καλλιτεχνών που κοσμούσαν τις καθολικές εκκλησίες της πόλης. Ζωγράφιζε κυρίως φορητές εικόνες στο ύφος της μεταβυζαντινής Κρητικής σχολής. Δάσκαλοί του στην Κρήτη ήταν ο Μιχαήλ Δαμασκηνός, ο Γεώργιος Κλόντζας και ο Θεοφάνης Στρελίτζας.
Στα έργα που ζωγράφισε στην Κρήτη κυριαρχεί η βυζαντινή παράδοση. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η απόδοση της πνευματικότητας των μορφών. Απουσιάζουν η τρίτη διάσταση και η προοπτική, στοιχεία της τεχνοτροπίας της Αναγέννησης, που θα υιοθετήσει αργότερα, όταν θα βρεθεί στη Βενετία.

Σάββατο 20 Ιουνίου 2009

Φεύγοντας απ΄την Κρήτη

Το 1567 ο Θεοτοκόπουλος ή όπως έμεινε στην ιστορία ως Ελ Γκρέκο, πήγε στην Ιταλία και συγκεκριμένα στη Βενετία. Έφυγε απ’ την πατρίδα του για να εξελιχθεί καλλιτεχνικώς, να αλλάξει ριζικά την καλλιτεχνική του μορφή με βάση τα ιδεώδη της τότε δυτικοευρωπαϊκής τέχνης. Θαυμάζει τη Βενετσιάνικη ζωγραφική και τη σημασία, που αυτή δίνει, στη χρήση του φωτός και του χρώματος. Γνωρίζει πολύ σημαντικούς ζωγράφους, τον Τιτσιάνο, τον Τιντορέτο, το Βερονέζε και τον Μπασάνο. Το πρώτο του έργο, στο οποίο συνδυάζονται η Βυζαντινή και η αναγεννησιακή τεχνοτροπία και ταυτόχρονα φανερώνεται το ¨πέρασμα¨ απ’ την πρώτη στη δεύτερη είναι το τρίπτυχο της Μόντενα.

Έμαθε να ζωγραφίζει συνθέσεις με ψηλόλιγνες μορφές, χρησιμοποιώντας πλούσια φωτεινά χρώματα και να αποδίδει την προοπτική του βάθους, ξεπερνώντας έτσι το βυζαντινό ύφος που τον χαρακτήριζε μέχρι τότε. Ζωγράφισε κυρίως θρησκευτικά θέματα, όπως ο Ευαγγελισμός, η Βάφτιση του Χριστού, η Θεραπεία του τυφλού, ο μυστικός δείπνος , η Προσκύνηση των ποιμένων, ο Διωγμός απ’ το ναό και άλλα.



Όμως και στη Βενετία δεν παρέμεινε αρκετό καιρό. Αφού στη Βενετία απορρόφησε τον εντυπωσιακό χρωματισμό έκφρασης της ενετικής ζωγραφικής, της Μανιέρας, έφυγε για τη Ρώμη για να τελειοποιήσει αυτά που είχε μάθει. Η διαφορά αυτή στη ζωγραφική του φαίνεται καθαρά στον πίνακα: “ο διωγμός των εμπόρων από το ναό του Σολομώντος”.

Από το 1570 ως το 1577 ο Γκρέκο έζησε στη Ρώμη. Εκεί συνάντησε πολλούς διανοούμενους, διευρύνοντας έτσι τον κύκλο των γνωριμιών του.
Το 1577 ο Γκρέκο πήγε στην Ισπανία, όπως και πολλοί Ιταλοί καλλιτέχνες, για να εργαστεί στη διακόσμηση του ανακτόρου του Εσκοριάλ. Γρήγορα όμως εγκατέλειψε την Αυλή του Φιλίππου Β΄ και εγκαταστάθηκε οριστικά στο Τολέδο, θρησκευτική πρωτεύουσα της Ισπανίας. Ανέλαβε μεγάλες παραγγελίες και ζωγράφισε προσωπογραφίες, εικόνες των Αποστόλων και πίνακες εκκλησιαστικού περιεχομένου για εικονοστάσια. Απέκτησε πολλούς θαυμαστές, όπως τους αδελφούς Καστίγια, τον Κοβαρούμπιας, το μοναχό Παραβιθίνο και άλλους, οι οποίοι έγιναν πιστοί του φίλοι και παραγγελιοδότες των έργων του.Έζησε μαζί με τη Χερόνιμα ντε λας Κουέβας, ένα από τα λιγοστά γυναικεία πρόσωπα που ζωγράφισε. Το 1578 απέκτησαν ένα γιο, τον Χόρχε Μανουέλ ( Γεώργιο Εμμανουήλ ), ο οποίος ακολούθησε το επάγγελμα του πατέρα του, χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία.
Την περίοδο αυτή ο Γκρέκο αποβάλλει τις επιδράσεις των Ιταλών καλλιτεχνών και αναπτύσσει ένα δικό του προσωπικό ύφος με πολύ πιο εκφραστικά χρώματα. Οι μορφές όλο και περισσότερο στερούνται τη σωματικότητα, μπαίνουν σε κίνηση από τεθλασμένες γραμμές και επιμηκύνονται τόσο, που παίρνουν το σχήμα της φλόγας. Η στενόμακρη φόρμα πολλών από τους θρησκευτικούς πίνακες του Γκρέκο γίνεται όλο και πιο ψηλή. Με τον τρόπο αυτό δημιουργεί μια ψευδαίσθηση μορφών που αιωρούνται στον ουρανό.


Επιπλέον χαρακτηριστικό της τέχνης του είναι ότι δε συναντάται σχεδόν καθόλου στις περιγραφές του η φύση. Η τέχνη του εμπνέεται κυρίως από το ανθρώπινο πνεύμα. Στον κόσμο του δε φαίνεται ποτέ ο ήλιος. Τα έργα του τα χαρακτηρίζει η έντονη εκφραστικότητα στα μάτια και στα χέρια.
Επί 30 χρόνια και άνω στην Ισπανία ταυτιζόταν η εικονογραφία στο Τολέδο με το έργο του Ελ Γκρέκο.



Η πρώτη μεγάλη ιδιομορφία του Θεοτοκόπουλου είναι ότι μεγάλωσε και διαμορφώθηκε ως καλλιτέχνης σ’ έναν κόσμο που είχε τις δικές του πολιτισμικές αξίες και μετά, αφού τον εγκατέλειψε, κατάφερε όχι μόνο να προσαρμοστεί σε ένα καινούριο κόσμο, αλλά και να διαπρέψει.
Κοιτάζοντας τα έργα της μεταβυζαντινής τέχνης, που παράγονται το 16’ αιώνα στην Κρήτη και συγκρίνοντάς τα με τα αντίστοιχα δυτικά, βλέπει κανείς το χάσμα που χωρίζει τους δύο αυτούς κόσμους, παρ’ όλο που δεν είχε επιδράσει ακόμα εκεί η δυτική τέχνη.
Μετά απ’ όλα αυτά, κατάφερε με τη ζωγραφική του, με ευφυή τρόπο να ανανεώσει και να εμπλουτίσει τις αξίες της βυζαντινής και της δυτικής παράδοσης. Έτσι ξαναγυρίζει στα πνευματικά ιδεώδη της Μεταβυζαντινής τέχνης.
Πεθαίνει στις 7 Απριλίου 1614 αφήνοντας αρκετά χρέη, καθώς και 200 εικόνες, άλλα τόσα σχεδιαγράμματα, ελληνικά και ιταλικά βιβλία.

Παρασκευή 19 Ιουνίου 2009

Οι μικροί ζωγράφοι προσεγγίζουν τον Γκρέκο

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΣΤ΄ ΤΑΞΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΖΩΓΡΑΦΙΣΟΥΝ ΠΙΝΑΚΕΣ ΤΟΥ ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΤΗΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΗΣ



Μενέλαος Δεσδενάκης

"Ο Ευαγγελισμός''

















Κωνσταντίνος Φραγκιουδάκης

''Ο Άγιος Ιδελφόνσο''
















Κώστας Χιώτης

''Ο καρδινάλιος Νίνιο ντε Γκεβάρα''


















Εβίνα Φασουλάκη

πορτραίτο

















Μυρσίνη Σιφουνάκη

λεπτομέρεια από την
''Αγία Οικογένεια''














Κάλλια Γιαννακουδάκη

''άποψη του Τολέδο''











Παπαδάκης Μιχάλης

''άποψη του Τολέδο''













Μάκης Τσακαλάκης

''άποψη του Τολέδο''













Μιχάλης Παπαδάκης

''Ο καρδινάλιος Νίνιο ντε Γκεβάρα''















Μαρία Λυρώνη

πορτραίτο

















Γιάνης Μαζοκοπάκης


''Ο ευαγγελισμός''


















Βασίλης Παπαφλωράτος

''Ο Ευαγγελισμός''















Μενέλαος Δεσδενάκης


''Ο Άγιος Βερναρδίνος''














Μενάλαος Δεσδενάκης


''Ο Άγιος Ιδελφόνσο''








Γιάννης Μαζοκοπάκης

''άποψη του Τολέδο''












Ελένη Μανιωράκη

πορτραίτο




ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΗΝ ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ












Πέμπτη 18 Ιουνίου 2009

Τι έγραψαν οι μαθητές για τον Γκρέκο












Τετάρτη 17 Ιουνίου 2009

αφίσα προγράμματος




ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΕ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ


Τρίτη 16 Ιουνίου 2009

τι έχει γραφτεί για τον Γκρέκο